Straks is er geen geld meer voor de Green Deal

Waar gaan de miljarden van de Green Deal naar toe?  Dat is een van de vele vragen die mijn artikel over Een schoon Europa oproept. Ik doe een poging ze een voor een te beantwoorden.

Het heel grote geld

Het Green Deal Investment Plan  betreft een investering van 1000 miljard over tien jaar of €100 miljard per jaar. De idee is dat na die tien jaar weer een nieuw plan gemaakt wordt. Van het geld komt volgens de plannen de helft uit het budget van de EU, uit belastingopbrengsten. Dat betekent dat jaarlijks een kwart van het EU-budget naar deze Green Deal gaat. €279 Miljard komt via de Europese Investeringsbank van de particuliere sector en bedrijfsinvesteringen, een transitiefonds van €143 miljard en €114 miljard van de ledenlanden. Nederland betaalde in 2022 €9 miljard aan de EU, na aftrek van de inkomsten.

Het is dus niet 800 miljard belastinggeld, maar de helft daarvan. De andere helft  komt uit andere bronnen, waaronder investeringen van het bedrijfsleven. Het gaat om gemiddeld €100 miljard per jaar waarvan ruwweg de helft uit belastinggeld komt.  Het budget van de EU is jaarlijks ongeveer €170 miljard. Een investering van de EU zelf van €50 miljard vergt grootschalige verschuivingen in de begroting van de EU. . In 2022 was het bruto binnenlands product van de EU €15.800 miljard. Daarvan is 1% €158 miljard. Een jaarlijkse bijdrage van de EU-landen uit belastinggeld van €50 miljard is dus niet schokkend veel. Dat kan uit de economische groei. Maar tot nu toe heeft de Europese Commissie pas €82,5 miljard beschikbaar gesteld.

Nog helemaal afgezien van de vraag of je deze plannen moet willen uitvoeren denk ik dat deze plannen veel te ambitieus zijn en bij de huidige renteontwikkeling en begrotingstekortenonhaalbaar.  Onder meer daarom wil de Europese Commissie zelf obligaties kunnen uitgeven. Ik ben daar voor de komende jaren geen voorstander van. Maar goed, laat ik nagaan waaraan al dat geld door overheden, bedrijven en particulieren besteed moet worden.

De supermarkt: een vervuilend oligopolie met consument als slaaf . Hedendaags kapitalisme

Waar moet het geld heen?

A: Klimaatneutraal in 2050: dan geen broeikasgassen meer.

1. Investeer in ontwikkeling en implementatie van hernieuwbare energiebronnen zoals zonne-energie, windenergie, waterkracht en geothermische energie. Dit omvat de uitbreiding van wind- en zonneparken, de ontwikkeling van geavanceerde opslagtechnologieën en slimme energie-infrastructuur.
2. Investeer in het verbeteren van de energie-efficiëntie in gebouwen, industrieën, transport en landbouw. Dit omvat de renovatie van gebouwen, de invoering van energiezuinige apparaten en voertuigen, en de bevordering van energiezuinige productieprocessen
3. Versnel de elektrificatie van sectoren die momenteel veel fossiele brandstoffen gebruiken, zoals transport en industrie. Investeer in elektrische voertuigen, laadinfrastructuur en de omschakeling van industriële processen naar elektrische verwarming en elektrisch aangedreven machines.
4. Investeer in duurzaam bosbeheer en herbebossing om koolstofopslag te vergroten en ontbossing te stoppen. Bossen spelen een cruciale rol bij het absorberen van CO2 uit de atmosfeer.
5.  Ondersteun onderzoek en ontwikkeling van geavanceerde koolstofvrije technologieën, zoals koolstof afvang en -opslag (CCS), waterstofproductie met lage emissies en nieuwe methoden voor duurzame landbouwpraktijken.
6. Investeer in de uitbreiding van efficiënt openbaar vervoer, de ontwikkeling van fiets- en wandelpaden, en de verschuiving naar elektrisch en waterstof aangedreven transportmiddelen.
7. Bevorder de overgang naar een circulaire economie door te investeren in recyclingfaciliteiten, het verminderen van afval en het bevorderen van hergebruik en reparatie van producten.
8. Investeer in natuurbehoud en herstel van ecosystemen om de biodiversiteit te beschermen en de veerkracht van ecosystemen te vergroten.
9. Investeer in educatie en bewustwording om het begrip van klimaatverandering en de noodzaak van klimaatactie te vergroten.
10.  Ontwikkel en implementeer effectieve beleidsmaatregelen en regelgeving die investeringen in koolstofarme technologieën en praktijken aanmoedigen, zoals koolstofprijsstelling en emissiereductiedoelen.

B:  Zorg voor energie-efficiënte gebouwen in de EU

Dit gaat over Energieprestatiecertificaten, Minimale energieprestatienormen, Financiële stimulansen zoals prikkels, subsidies, belastingvoordelen en goedkope leningen, aan eigenaren en ontwikkelaars om energiezuinige renovaties uit te voeren. Publieke gebouwen als voorbeeld: Laat overheden het goede voorbeeld geven door hun eigen gebouwen energiezuinig te renoveren en te beheren. Innovatieve technologieën: Bevorder de adoptie van innovatieve technologieën zoals slimme thermostaten, energiemanagementsystemen en hernieuwbare energiebronnen in gebouwen. Verduurzaming van verwarming en koeling: Stimuleer het gebruik van efficiëntere verwarmingssystemen, zoals warmtepompen, en promoot stadsverwarming en -koelingssystemen die gebruikmaken van hernieuwbare energie.

C: Bewustmaking en educatie:

Educeer eigenaren, huurders en het grote publiek over het belang van energie-efficiëntie en hoe ze hun eigen gedrag kunnen aanpassen om energie te besparen. Stedelijke planning en ontwerp: Integreer energie-efficiëntieoverwegingen in stedelijke planning en ontwerp om duurzame gemeenschappen te bevorderen, zoals het creëren van energiezuinige woonwijken en het bevorderen van openbaar vervoer en fietsvriendelijke steden. Monitoring en rapportage: Implementeer systemen voor monitoring en rapportage van energiegebruik in gebouwen om eigenaren en bewoners bewust te maken van hun verbruik en mogelijkheden voor verbetering. Internationale samenwerking: Werk samen met internationale partners om best practices en ervaringen uit te wisselen en om technologieën en kennis te delen.

D: Duurzame mobiliteit:

Stimuleren van duurzaam transport, waaronder investeringen in elektrische voertuigen, laadinfrastructuur, openbaar vervoer en fietsinfrastructuur.

E. Hernieuwbare energie:

Het vergroten van het aandeel van hernieuwbare energiebronnen in de energiemix, zoals zonne- en windenergie, en het bevorderen van investeringen in groene energieprojecten.

F: andere maatregelen

Dan heb je nog zaken als bevorderen van een circulaire economie, waarin producten en materialen worden hergebruikt, gerecycled en gerepareerd om afval te verminderen en grondstoffen efficiënter te gebruiken. Biodiversiteit en natuurbehoud: Investeringen in natuurbehoud, het herstel van ecosystemen en het beschermen van biodiversiteit om de gezondheid van ecosystemen te waarborgen. Onderzoek en innovatie: Het ondersteunen van onderzoek en innovatie op het gebied van klimaat- en milieutechnologieën om nieuwe oplossingen te ontwikkelen en de Europese industrie te versterken.

Heroïsch plan of kaartenhuis

De Green Deal is een heroïsch plan. Steeds vaker wordt gezegd dat het een waanbeeld van klimaatwetenschappers en politici is, eigenlijk een complot tegen de huidige heersende economie. Zou het als een kaartenhuis instorten? Frans Timmermans, die nu een gooi doet naar zijn comeback in de Nederlandse politiek, is een van de grondleggers van de Green Deal. Het is daarom opmerkelijk dat hij in juli in Brussel bij de Europese Commissie opstapte en niet zijn karwei in Brussel afmaakt. Ik hou daar niet van.

Hij was van 1 november 2014 tot 22 augustus 2023 Eurocommissaris en de eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie. In 2020 presenteerde hij de Green Deal. Mijn overtuiging is dat de grootschalige economie grondig gereorganiseerd moet worden. Daarbij moet zeker ook de milieuvervuiling aangepakt worden. Maar iedereen moet wel mee. Hoe, daar denk ik verder over na.

Wilt u reageren? Log dan eerst in of maak een account aan.

Login vergeten? Reset wachtwoord.