Mijn vriend vroeg mij om oplossingen. Om niet te blijven hangen in linkse, woke [1] kletspraat. Dit is een poging daartoe hoe diep het trauma ook is. Ten eerste roep ik joden, christenen en moslims en hun geestelijke leidslieden op om te werken aan vrede en vriendschap. Om de strijdbijlen te begraven. Ten tweede wil ik, dat met een duidelijke grens, net zoals tussen Nederland en België, het zuiden van Palestina, met Gaza, een eiland in zee en een deel van de Sinaï in handen komt van de Palestijnen en het noorden, met Golan en de Jordaanvallei in handen van Israël. Ten derde zie ik Jeruzalem en naaste omgeving als een stadsstaat, zoals Singapore, onder bestuur van een coalitie van de wilskrachtige om een eeuwige vrede te bouwen tussen de drie monotheïstische religies. Dat is hun enige en werkelijk grote verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid. Dit alles kan alleen op basis van democratische instemming van het Palestijnse en Israëlische volk. En dan nog is er een schier onontwarbare kluwen van tegenstellingen, trauma, haat en verdriet die alleen met liefde overwonnen kan worden en niet met de macht van het geld.
Ik heb recht van spreken. Een belangrijk deel van mijn leven stond in het teken van deze enorme vraagstukken. Vanaf deelname als Jozef in het kerstspel in de befaamde Hervormde Kerk in het katholieke Brabantse Veghel tot mijn joods geworden dochter en haar kinderen. Door mijn strijd uit het christendom naar het humanisme. De meeste mensen zijn goed. Daarom is er een weg naar duurzame vrede in Palestina. Doe dit:
Het zijn de kinderen van Abraham die tegen elkaar opstaan in hun strijd om de macht over Israël en Palestina. Losse gedachten die al vele jaren in mij opkomen. Zinnen zoals “Hoor, Eeuwige, de God is Eén.”[1] [2] “Ik dank u voor mijn bestaan”. “Geef mij de moed om onrecht te onderkennen”, een zin van Jacqueline van der Waals. “De vaste wil aan onrecht nooit te wennen”, schreef zij. Ik werd van christen humanist, al jong. Godsdienst knelde. Je kunt niet op het heden toepassen wat 3000 jaar geleden in de kronieken stond.
Hoe lossen we conflicten op? Kan dat zonder geweld? Met die vragen daagt mijn vriend mij uit. “Alleen door verandering kan er duurzaam vrede zijn. Denk als entrepreneur en stap over ideologieën heen”, zegt hij. “Ga onorthodox denken. Out of the box denken. Dat moet je doen om iets te creëren wat er daarvoor niet was. Groot denken”. Dat is heel mooi, maar Trump wil een heel volk deporteren. Dat wijs ik af.
Okay. Laat ik proberen en een oplossing bedenken voor het grootste vraagstuk van deze tijd: het Israëlisch-Palestijnse conflict dat al bestaat sinds Theodor Herzl joden aanmoedigde om naar Israël te emigreren en daar een nieuw bestaan op te bouwen. Ik heb reden om me ermee te bemoeien omdat ik begin jaren negentig mijn dochter aanmoedigde een vakantiereis naar Israël te maken en daar een tijdje in een kibboets te gaan werken. Het gevolg was dat zij er haar lover vond, trouwde, jodin werd, drie joodse kinderen kreeg en 33 jaar in Ashdod woonde en werkte. De raketten van Hamas vlogen over haar huis. Onlangs verhuisde het gezin naar Nieuw-Zeeland.
Beide uitspraken in de kop van deze bijdrage vormen de kern van het monotheïstische geloof in respectievelijk het jodendom en de islam. Joden en moslims spreken dezelfde God aan in hun gebeden en geloof, maar ze begrijpen en benaderen hem op verschillende manieren binnen hun religieuze tradities.
Maar let op. Joden kennen een verbond tussen God en hún volk. De islam echter ervaart een universeel verband tussen Allah en iedereen. Zo nemen de verschillen allengs toe met Mozes als dé profeet en de Thora als dé openbaring enerzijds. Met Mohammed als dé profeet en de Koran als de ultieme openbaring anderzijds.
De bron is Abraham. Zijn zoon Isaak, geboren uit Sara, zijn eerste vrouw, is de stamvader van de Israëlieten. Die lijn komt uit bij Mozes, die in de Sinaï de Thora ontving en uiteindelijk uitkomt bij Jezus, uit wie het christendom ontstond.[3] Zijn andere zoon, Ismaël, geboren uit zijn bijvrouw Hagar, is stamvader van de Arabieren, de lijn die leidt naar Mohammed. Volgens de islam bouwden Abraham en Ismaël samen de Kaäba in Mekka, die een centrale rol speelt in de islam.
Tot hiertoe gaat het over de betekenis van de mannen en de vaders op wier schouders beide religies staan. Wat was de rol van de moeders Sara en Hagar uit wie de zonen geboren zijn? Sara is de Moeder van het Verbondsvolk. Zij was de eerste en legitieme vrouw van Abraham en wordt in zowel het jodendom als de islam gerespecteerd. Sara kon lange tijd geen kinderen krijgen. Uit wanhoop stelde ze haar slavin Hagar voor als bijvrouw aan Abraham, zodat hij via haar nageslacht kon krijgen. Maar het echte leven stelt de mens voor grote verassingen. Uiteindelijk, op hoge leeftijd (90 jaar), baarde ze Isaak, de erfgenaam van Gods verbond. Zij is voor joden de matriarch van Israël. Sara representeert de belofte van God aan Abraham over een uitverkoren volk. Zij is het toonbeeld van geloof en volharding.
Hagar echter was een Egyptische slavin van Sara. Dat kwam niet goed. Na de geboorte van Isaak ontstond ruzie tussen Sara en Hagar. Abraham greep in. Hij stuurde Hagar en Ismaël de woestijn in. Dat overleven zij waardoor Hagar vertrouwen in God vertegenwoordigt. Kortom, Sara staat symbool voor het verbond met Israël. Hagar staat symbool voor de oorsprong van de islam. De twee vrouwen hebben samen de basis gelegd voor twee wereldgodsdiensten.
Beide vrouwen eisen ook hun rol in het moderne feminisme, vooral binnen religieuze feministische bewegingen en bij groeperingen die verschillende vormen van onderdrukking zoals seksisme, racisme, klassenverschillen, kolonialisme en religieuze discriminatie met elkaar in verband brengen. Sara is krachtig, invloedrijk, bevoorrecht, Hagar de onderdrukte en gemarginaliseerde vrouw. Zij spelen een rol in het actuele debat over macht, moederschap, onderdrukking en autonome vrouwenrechten zoals abortus of anticonceptie.
Sara is baas over eigen leven. Zij had invloed op Abraham, die Hagar en Ismael om haar verjoeg. Zij treedt op in het hedendaagse joodse feminisme waar vrouwen gelijkheid opeisen in religieuze rollen. Hagar is symbool voor de onderdrukte vrouw van kleur. Maar ook zij heeft een agenda die het zwarte feminisme en islamitisch feminisme een stem geeft.
Deze religies en ook het christendom hebben een grote verantwoordelijkheid als het gaat om een mogelijke oplossing van het al bijna een eeuw voor etterende conflict over de toekomst van Israël en Palestina. Je leest de in de Thora en de Koran steeds verder uitgewerkte geschiedenissen van beide uit Abraham geboren stromingen de steeds verder escalerende rivaliteit tussen islam en jodendom die in 2024 weer tot ver boven het kookpunt uitsteeg. De gelovigen en de geestelijke leiders van de religies hebben een eigen taak te verrichten om een speelveld te creëren waarop partijen elkaar dichter kunnen naderen om tot een duurzame vreedzame oplossing te komen; zonder wapengeweld.
Je kunt de geschiedenis niet begrijpen zonder kennis van de voorgeschiedenis. De Oostenrijks-Hongaarse joodse journalist en publicist Theodor Herzl introduceerde zijn zionistische ideeën in 1896 met de publicatie van zijn boek “Der Judenstaat” (De Jodenstaat). In dit werk pleitte hij voor de oprichting van een eigen Joodse staat als oplossing voor het antisemitisme in Europa. “Het zionisme streeft naar de vestiging van een thuis voor het Joodse volk in Palestina, verzekerd door internationaal recht”, zal hij zeggen. Zijnwerk is de basis voor de oprichting van de staat Israël en de marginalisering van de daar woonachtige Palestijnen.
In de eerste helft van de twintigste eeuw stond Palestina al bloot aan zeer ingrijpende politieke en demografische veranderingen. Tot 1917, het einde van WOI, behoorde Palestina tot het Ottomaanse Rijk. Er woonden Arabische moslims, christenen, druzen en joden, maar die laatste groep was kleiner dan 10% van de bevolking die niet groter was dan ongeveer 700.000 mensen, terwijl Israël in 2024 ruim 10 miljoen inwoners telt, van wie bijna 8 miljoen mensen joods zijn. Vanaf eind 19e eeuw groeide de Joodse bevolking door de eerste zionistische immigratiegolven vanuit Europa, aangemoedigd door de zionistische beweging. Land werd opgekocht, vaak van grootgrondbezitters, waardoor Palestijnse boeren hun land verloren. Na WOI kwam Palestina onder Brits militair bestuur dat door de Volkenbond werd gesanctioneerd. De opkomst van Hitler en het nazidom leidde tot golven van joodse immigratie en daarmee ook tot spanningen tussen de joodse en Arabische bevolking. Na WOII en de holocaust nam de joodse immigratie aanzienlijk verder toe.
Tot zover de voorgeschiedenis. Een ander meer algemeen thema is aan welke voorwaarden voldaan moet worden om überhaupt tot aanpak en oplossing van een duurzaam conflict te komen. De oplossing van elk conflict moet ertoe leiden dat de mensen die erin betrokken zijn uitzicht krijgen op een vreedzaam en zinvol leven. Zij hebben basisrechten die samengevat zijn in de Verklaring van de Rechten van Mensen en Kinderen van de Verenigde Naties. Heel praktisch: recht op vrije meningsuiting, goed onderdak, gezond werk tegen een goed loon, onderwijs, gezondheidszorg, bewegingsvrijheid. Zie wat daarvan tot nu toe terecht is gekomen.
Een duurzame vrede vereist compromissen van beide kanten, internationale steun, en een rechtvaardige oplossing voor historische grieven. Zonder wederzijds respect en samenwerking blijft een vreedzame oplossing een grote uitdaging. Tot nu toe bleek het conflict onoplosbaar. De wederzijdse haat en wrok is enorm. Misschien is er geen oplossing meer. Maar veel gewone mensen van beide volkeren snakken naar vrede en welzijn. Opvallend is dat alle plannen sinds 1948 tot nu gaan in de richting van een twee staten oplossing met duidelijke en scherp bewaakte grenzen. Dus niet naar één gezamenlijk bestuurde staat. Recht op zelfbeschikking en erkenning van elkaars bestaansrecht zijn leidend. Sinds 1967 worden de grenzen van dat jaar uitgangspunt. Er moeten veiligheidsgaranties zijn voor beide partijen waarbij de VN, EU en de Arabische Liga de vrede bewaken.
Er zijn wereldwijd ongeveer 13 miljoen Palestijnen. Van hen wonen 4,8 miljoen Palestijnen in de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, en de Gazastrook. Er wonen ongeveer 1,8 miljoen Palestijnen in Israël en 3,3 miljoen in Jordanië. Daarnaast wonen er ook ongeveer 2 miljoen Palestijnen in Libanon en Syrië. Een nog eens 700.000 leven verspreid over de hele wereld. De Gazastrook is een van de meest dichtbevolkte gebieden ter wereld met ruim 2 miljoen inwoners van wie meer dan de helft jonger is dan 18 jaar. Het vrijwel geheel kapotgeschoten gebied, overvol inwoners zonder huis of werk. Gaza moet weer helemaal opnieuw opgebouwd worden. Dat kost gigantisch veel geld. Het militair-industriele complex en de bouwindustrie verdienen gigantisch veel geld aan de permanente oorlogen tussen beide volken.
Dan zijn er nog de Israëlische nederzettingen in de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem. Dievormen een groot obstakel voor vrede. Daarmee moet rekening gehouden bij de indeling van het gebied, bijvoorbeeld door landruil. Belangrijk is dat er in het nieuwe Palestina een gezonde economie komt zodat mensen niet afhankelijk zijn van humanitaire hulp. Dat betekent vrije handel en toegang tot havens, luchthavens en grenzen, buitenlandse investeringen en een economisch ontwikkelingsplan, arbeidsmobiliteit tussen Israël en Palestina zonder uitbuiting. Een nieuw vredesplan bereist steun door de omringende Arabische landen en door de internationale gemeenschap.
Resolutie 181 van de Verenigde Naties in 1947 stelde een verdeling van Palestina voor in een Joodse en een Arabische staat, met Jeruzalem onder internationaal bestuur. Het was vlak na de oorlog. De gruwelijkheden van de holocaust drongen tot ieders ontzetting tot de wereld door. Er ontstond een welwillend klimaat voor het zionisme. De Joodse gemeenschap accepteerde het plan, maar de Arabische staten en Palestijnse leiders, om wier grond het ging, wezen het af. Dit leidde tot de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948, maar ook tot de oprichting van de staat Israël, terwijl Palestina geen eigen staat kreeg.
De Arabische landen verwierpen het plan om verschillende politieke, historische en nationale redenen. De joden vormden toen een derde van de bevolking met 650.000 joden tegenover 1,2 miljoen Arabieren. Toch kreeg de Joodse staat 55% van het land. Dat was oneerlijk. Bovendien woonden er al 400.000 Arabieren in het aan de joden toegewezen land.
Een belangrijke kern van het conflict is dat de Arabische leiders heel Palestina als historisch Arabisch land zagen. Zij accepteerden niet dat een externe macht (de VN, gedomineerd door Westerse staten) hun land zou opdelen. De Arabische Liga verklaarde dat de VN geen recht had om Palestina te verdelen zonder de instemming van de meerderheid van de bevolking die destijds Arabisch was.
Ook zagen de Arabische leiders het Zionisme als een Westers koloniaal project, vergelijkbaar met de Britse en Franse overheersing in de regio. Ze vonden dat Palestina niet het probleem van Europa was en dat de joden, als slachtoffer van de Holocaust, niet een Arabisch land als compensatie moesten krijgen. Bovendien vreesden de Arabieren dat het plan zou leiden tot de verdrijving van Palestijnse Arabieren uit hun dorpen en steden. Zo ging het ook: tussen 1947 en 1949 werden meer dan 750.000 Palestijnen verdreven of vluchtten zij tijdens de oorlog die volgde op het verdelingsplan.
De Arabische Liga (Egypte, Syrië, Jordanië, Libanon, Irak, Saoedi-Arabië en Jemen) was tegen elk plan dat een niet-Arabische staat in Palestina zou vestigen. Er bestond een sterk pan-Arabisch sentiment waarin Palestina werd gezien als deel van de bredere Arabische wereld en niet als een onafhankelijk probleem. Ook is de Palestijnse bevolking niet geraadpleegd bij het opstellen van het VN-verdelingsplan. Arabieren eisten een democratische oplossing waarin de meerderheid (destijds Arabisch) het lot van Palestina zou bepalen. Onpraktisch was het plan ook. Beide staten zouden bestaan uit versnipperde enclaves, wat moeilijk bestuurbaar zou zijn. De Arabische staat kreeg weinig economisch waardevol land (de Negev-woestijn bleef grotendeels Joods).
Het gevolg was de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948, waarin Arabische staten Israël militair probeerden te verijdelen, maar Israël uiteindelijk als winnaar uit de strijd kwam. De zionistische joden die terug wilden naar de bakermat van de joodse godsdienst moesten het land, dat van een ander was, met geweld veroveren. Als gevolg van het westerse antisemitisme dat leidde tot de nazistische holocaust in WOII was de drang om in Palestina een eigen land te vestigen enorm. Eretz Israël was immers volgens de Tenach (Hebreeuwse Bijbel) aan het Joodse volk beloofd. Eretz Israël is het historische gebied dat zowel de staat Israël als de Westelijke Jordaanoever omvat.
Een enorm vraagstuk is de stad Jeruzalem. Dat komt omdat die magneet een enorme symbolische waarde heeft voor joden, moslims en christenen. Christenen met de eigenzinnige drie-eenheid vader, zoon en heilig geest en Jezus als Gods zoon en Messias in plaats van profeet. Godsdiensttwisten vormen een enorme splijtzwam van onbegrip. Tot nu toe gaan oplossingen steeds in de richting van verdeling: Oost-Jeruzalem voor Palestina, West-Jeruzalem voor Israël met internationaal bestuur en vrije toegang voor iedereen tot heilige plaatsen.
1949 – Wapenstilstandsakkoorden
Na de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 werden afzonderlijke wapenstilstandsakkoorden gesloten tussen Israël en Egypte, Libanon, Jordanië en Syrië. Daarmee stopten de gevechten. Het waren geen vredesverdragen. Wel werden de grenzen van Israël bepaald (de Groene Lijn) en die bleven zo tot 1967 toen Israël de Westelijke Jordaanoever, de Gazastrook, de Sinaï en de Golanhoogten veroverde. Feitelijk verwierf Israël meer grond. Ook werden 750.000 Palestijnen verdreven wat leidde tot het nu nog bestaande vluchtelingenprobleem. De Arabische landen erkenden Israël niet. Er waren in de jaren erna heel wat diplomatieke onderhandelingen, maar die konden niet verhinderen dat in 1967 de zesdaagse oorlog uitbrak.
1967 – De Zesdaagse oorlog
De Zesdaagse oorlog maakte ik van dichtbij mee. Met mijn vrouw maakte ik een journalistieke reis naar het Midden-Oosten. Die kwam 28 mei 1967 abrupt tot stilstand. Op aanwijzing van de Jordaanse minister van Toerisme parkeerde ik mijn DAF en Sprite tegen de muren aan de achterkant van het archeologisch museum op een van de zeven heuvels van Amman. Dat museum zouden, zo meende de minister, de Israëli niet beschieten. Het uitzicht, zowel over de stad als over de Jordaan vallei was fascinerend. ’s Nachts hoorde je in de verte het knetteren van mitrailleurvuur bij grensincidenten. Om het uur viel met een zware knal een granaat dichterbij. Des zesdaagse oorlog van 5 tot 10 juni van dat jaar stond op uitbreken.
Het was spannend. Ik probeerde de seconden tussen het gillende afschieten van een raket en de klap te tellen, in een zinloze poging te meten of het gevaar dichterbij kwam. Wij waren bang. Ik was met geloofsbrieven van de Nederlandse vrijmetselarij op zak naar Jordanië getrokken met als hoofddoel een interview met Koning Hoessein van Jordanië voor het weekblad De Spiegel. Daar aangekomen gooide de oorlog roet in het eten. Onder de druk van dreigend dichtbij komend granaatvuur van de Israëli vertrokken wij maandag 28 mei naar Bagdad, 600 kilometer reizend in het zand, naast de weg die honderden kilometers lang in beslag werd genomen door Irakese tanks en militaire voertuigen die richting Israël trokken. De regering in Amman en de Nederlandse consul in Amman, Raouf Sa’d Abujaber dwongen mij af te reizen door elke vorm van bescherming te weigeren.
Intussen werd zware strijd geleverd, stond Israël tegenover Egypte, Syrië en Jordanië. Israël veroverde toen de Gazastrook, het schiereiland Sinaï, de Westelijke Jordaanoever, inclusief oostelijk Jeruzalem en de Hoogten van Golan. Israël werd vier keer zo groot, maar er kwamen ook een miljoen Arabieren onder Israëlisch bestuur. De conflicten bleven en werden steeds ernstiger. Het resultaat was dat de Arabische Liga 1 september 1967 de volgende besluiten nam: geen vrede met Israël, geen erkenning van Israël en geen onderhandelingen met Israël. De partijen kwamen geen stap dichter bij elkaar. Ondertussen versnelde de wapenwedloop: de Sovjet-Unie herbewapende Egypte en Syrië gratis of tegen gunstige leningen, en de VS leverden, ten dele als militaire hulpverlening, grote hoeveelheden oorlogsmaterieel aan Israël. In 1973 volgde de Jom Kippoeroorlog.
Dit was ook de tijd van de autoloze zondagen. De olieproducerende landen boycotten westerse landen die Israël steunden. De olieprijzen stegen naar astronomische hoogten en Nederland was als vriend van Israël een belangrijk doelwit. De regering stelde autoloze zondagen in van november 1973 tot 6 januari 1974. Fietsers, wandelaars en skaters namen de snelwegen al gauw in beslag en dat leverde fascinerende beelden op. En het drong door dat Nederland te afhankelijk was van olie: kernenergie kwam in beeld met meer bewustzijn voor het milieu. Dit gebeurde tijdens de regering van het net aangetreden kabinet Den Uyl (Coalitie: PvdA, KVP, ARP, D66 en PPR) met Dries Van Agt als vicepremier. Zij voerden ook een maximumsnelheid van 100 km in.
Een autoloze zondag in 1973
Het conflict tussen Israël en de Arabische wereld hield niet op. Dat kan misschien ook niet na zovele wederzijdse misdaden tegen de menselijkheid die zijn doorgedrongen in d haarvaten van ieder gezin. Er moet een diepe haat overwonnen worden. Daar werd met de Camp David akkoorden van 1978 een nieuwe poging toe gedaan, maar die kwam niet verder dan het terugtrekken van Israël uit de Sinaï. Het zou tot 1987 duren voordat de PLO van Yasser Arafat geleidelijk erkenning begon te verwerven.
De Oslo-akkoorden (1993-1995) brachten de PLO aan tafel. Zij waren een serie vredesovereenkomsten tussen Israël en de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie met vrede als doel. Voor het eerst spraken de beide meest betrokken partijen met elkaar. De twee staten oplossing kwam weer op tafel. Dat was niet voor het eerst. Al in 1947, 1967 en 1978 lagen ze ook op tafel. Kon er Palestijns zelfbestuur komen? Israël zou de controle over Gaza ren Jericho overdragen aan de Palestijnen. Er kwamen ingewikkelde regelingen voor de westelijke Jordaanoever. Er gloorde hoop met uitzicht op vrede. Maar voor Jeruzalem was geen oplossing gevonden en zowel Israëlische kolonisten als Palestijnse milities bleven zich verzetten. We moeten niet vergeten dat de Israëlische premier Yitzhak Rabin in 1995 werd vermoord door een Israëlische extremist. Hamas e n de Islamitische Jihad kwamen in opstand en er brak in het begin van de nieuwe eeuw steeds meer geweld uit. De haat zit diep. In 2003 kwam er een routekaart voor vrede opgesteld door de VN, EU, VS en Rusland. Deze smoorde in aanhoudend geweld, Israëls nederzettingenpolitiek en de verdeeldheid onder Palestijnen. De actievoerende bevolking wilde geen vrede. Ook de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry, slaagde er in 2014 niet in een doorbrak te forceren.
Het geweld om Gaza is veel ouder dan vandaag. Al in 2005 trekken Israëlische nederzettingen en militairen zich terug uit Gaza. Maar Israël blijft de grenzen, het luchtruim en de kust controleren. Intussen voeren Fatah en Hamas onderling een strijd om de macht. In 2006 won Hamas de Palestijnse parlementsverkiezingen en in 2007 brak een burgeroorlog uit tussen Hamas en Fatah, waarbij Hamas uiteindelijk de volledige controle over Gaza kreeg. In de decennia erna werd de strijd tussen Israël en Hamas opgevoerd met voortdurende aanvallen en raketbeschietingen. Totdat na een aanval van Hamas op Israël op 7 oktober 2023 de laatste grote oorlog uitbrak waarin de Gaza strip werd verwoest, vele Palestijnse doden vielen en een ernstige humanitaire crisis ontstond. Daarbij blijft de politieke verdeeldheid tussen Hamas en Fatah bestaan en houdt Israël Hamas als terreurorganisatie onder de duim. Er is geen spoor van een oplossing met Gaza, bezetting van Palestijnse gebieden, Jeruzalem en de Al-Aqsa moskee als onoplosbare twistpunten
In 2024 verklaarde het Internationaal Gerechtshof op verzoek van de Verenigde Naties de Israëlische bezetting van Gaza als illegaal en benadrukte het dat er één enkel “bezet Palestijns gebied” is, waarbij het de ondeelbaarheid van gebieden zoals de Gazastrook benadrukte. Het IGH vindt dat Israël het verbod op het gebruik van geweld schendt, met name door de annexatie van delen van deze gebieden, het humanitair oorlogsrecht overtreedt, evenals mensenrechten en zelfbeschikkingsrecht: Israël moet vertrekken uit de bezette Palestijnse gebieden, stoppen met de uitbreiding van nederzettingen en kolonisten verwijderen. Dit advies is juridisch niet bindend. Vergeet niet hoe Hamas Israël binnenviel, doodde, gegijzelden meenam. En daarmee zijn we in 2024 nog verder weg van vrede dan in 1947 omdat het trauma bij beide partijen nagenoeg onoverbrugbaar groot is.
Al deze acties en de totale uitzichtloosheid ervan kunnen aansporen tot rigoureuze oplossingen. En terwijl ik schrijf aan dit voorstel komt Trump met een wild plan om Gaza te kopen en de bevolking te verhuizen. Dat doet de macht van het geld met iemand. Het plan gaat trouwens niet door omdat de Arabische wereld het heeft verworpen. Trump: “Ik zie een eigendomspositie op de lange termijn, en ik zie dat dit grote stabiliteit brengt in dat deel van het Midden-Oosten, en misschien wel in het hele Midden-Oosten.” Misschien zouden heel wat Palestijnen in Gaza in de verleiding kunnen komen om weg te gaan als ze de kans zouden krijgen. Maar zelfs als er een miljoen zouden vertrekken, zouden er nog maar liefst 1,2 miljoen anderen zijn. Het plan zou ook het einde betekenen van een oplossing in de richting van twee staten waar sinds 1947 aan is gewerkt en die Nethanyahu ook niet wil. Daarom stond hij positief tegenover Trump’s voornemen Gaza op te kopen.
Het voornemen is zeer verwerpelijk. Het pleit voor deportatie van meer dan 2 miljoen mensen. Het schendt het internationale recht, is opruiend en schaamteloos. Ik denk dat gedwongen volksverhuizing een oorlogsmisdaad is. Ik leer ervan dat het meer dan ooit noodzakelijk is dat elk mogelijk voorstel om het Israëlisch-Palestijnse conflict duurzaam op te lossen eerst ter goedkeuring voorgelegd moet worden aan de Palestijnse en Israëlische bevolkingen. Het is hun land. Zij moeten ermee kunnen leven. Oplossingen moeten passen binnen het internationale recht.
Trump wil zo nodig ook troepen sturen. “Als het om Gaza gaat, doen we wat nodig is. We nemen dat stuk land over en ontwikkelen het verder. Ik zie een lang eigenaarschap voor me, waarbij we stabiliteit brengen in dat deel van het Midden-Oosten. Misschien wel het hele Midden-Oosten”, zei Trump. “We ontwikkelen het, creëren duizenden en duizenden banen en het zal iets zijn waar het hele Midden-Oosten trots op kan zijn”, voegde hij eraan toe. “Gaza kan de Riviera van het Midden-Oosten worden.”
Een eiland voor de kust
Er bestaan allang plannen om een groot eiland voor de kust van Gaza en die zijn niet zo raar. En voorbeeld is het plan van het Seasteading Institute van Peter Thiel die autonome steden op zee wil bouwen. [1]. Op zich staat dit los van Gaza, maar het past misschien wel in een oplossing voor het conflict om een overloop en werkgelegenheid voor de Gazaanse bevolking te creëren. Israël heeft zelf ook wel eens gedacht aan een eiland op zee. Maar een drijvende stad is kwetsbaar voor terreur en zou samenwerking tussen Egypte en Israël vergen om het gebied te beschermen. Daarnaast is de financiering een aanzienlijke uitdaging, maar dat kan juist ook de bindende kracht zijn. Bovendien kan het overloopgebied een rol spelen bij de creatie van twee staten. In 2016 heeft de Israëlische minister van transport Yisrael Katz ook al voorstellen in deze richting gedaan. Het idee dat er nu ligt gaat om een eiland van vijf vierkante kilometer dat met een brug verbonden is met Gaza. Het zou een haven en een internationale luchthaven omvatten.
De kaart uit 1947 met in geel de Palestijnse en in bruin de Israëlische staat laat zien hoe onoplosbaar complex de materie is. Dat is tot en met 2025 zo gebleven. Je kunt niet zomaar ter hoogte van Jeruzalem de gebieden doorsnijden en het noorden aan Israël en het zuiden aan Palestina toebedelen, of omgekeerd. De aanleg van een eiland voor de kust van Gaza zou de druk kunnen verminderen. Het vergt grote wijsheid en goede wil om uiteindelijk met steun van de bevolkingen tot een goede oplossing te komen.
[1] https://nl.wikipedia.org/wiki/Peter_Thiel. Let op: volgens een goed ingevoerde lezer is Peter Thiel ook de man die J.D. Vance, thans U.S. V.P, heeft geschoold om t.z.t. President van de USA te worden. Thiel heeft daarenboven nauwe contacten met Elon Musk en is van mening dat vrijheid en democratie niet samengaan.
[1] Deuteronomium 6: 4
[2] Soera Al-Ikhlas 112:1
[3] Mattheus 1:1-16 uit de Nieuwe Bijbelvertaling 21 (NBV21):
[1] +=bewustwording over racisme, klimaat e.d. -= overdreven ideologische bemoeizucht
Wilt u reageren? Log dan eerst in of maak een account aan.
Login vergeten? Reset wachtwoord.