Adriaan's Analyses

Breekijzer voor een sociale wereld. Door Adriaan Meij.

Energie blijft peperduur

Door Adriaan Meij
Gepubliceerd op 18 augustus 2023
Aantal reacties: 0

Prijs ruwe olie 1983-2023

Er is geen  reden te verwachten dat de prijs van ruwe olie de komende jaren zal dalen. Eerder is de verwachting dat die rond de huidige 80 dollar per vat blijft hangen tot 2030. Dat  betekent dat er voor de naar meer dan een miljoen groeiende armste mensen in Nederland ondersteuning moet blijven en minimumloon, bijstand en de AOW omhoog moeten. Goed opletten waar het Kabinet de miljarden die ervoor nodig zijn vandaan haalt.

Ik vind dat het Centraal Plan Bureau CPB opvallend positief doet over de ontwikkeling van de economie en het Bruto Binnenlands Product dat in de tweede helft van 2023 en in 2024 verder zou gaan stijgen. Ik beschik niet over zoveel data, maar wel over een gevoel over de economie. Ik denk dat de rente en inflatie hoog blijven, het aantal faillissementen toeneemt en er ook wat ruimte op de arbeidsmarkt ontstaat. Vooral in het MKB hoor je steeds meer verhalen dat ondernemers vastlopen. En als zij hun bedrijf willen verkopen lukt dat niet meer of tegen veel lagere prijzen. Het CPB moet oppassen geen politiek instrument te worden.

Olieprijzen

Omdat onze economie totaal afhankelijk is geworden van energie staat of valt de economische groei met de ontwikkeling van de olieprijzen. De prijs van ruwe olie is in de periode oktober 2014- april 2020 sterk gedaald van 80 tot 19 dollar per vat. Hij kwam toen weer terug op het lage gemiddelde niveau van de jaren negentig. Daarna volgde tot mei 2022 een extreme aanhoudende stijging tot $120 per vat. Daarna volgde weer een daling tot $80 per vat op 17 augustus 2023. De prijs is terug op het niveau van 2014. De extreme stijging sinds het voorjaar van 2020 hangt samen met de oorlog in Oekraïne en de rentestijging. De daling in de voorbije kwartalen werd gevoed door  enige stabilisering van de oliemarkten.

China

Ook is er onzekerheid over de toekomst van de Chinese economie en of de rente verder gaat stijgen. De Chinese economie is in problemen met dalende vastgoedprijzen, waardoor de Chinese Centrale Bank de rente omlaag dreef. De Chinese Centrale Bank is vastbesloten een verdere neergang van de economie te bestrijden, maar of dat nog gelukt is de vraag. Omdat China een centraal geleide communistisch-kapitalistische staatseconomie is kunnen data gemanipuleerd worden. Hoe verzin je het model

Bovendien blijkt uit discussies in Amerikaanse media  dat de vrees voor verdere inflatie en dus rentestijging in de VS niet voorbij is. Dat leidde eerder in augustus tot prijsdalingen voor olie, maar die werden de laatste dagen ongedaan gemaakt. Brent en West Texas olie stegen weer in prijs.

Prijs ruwe olie 2014-2023

Aan de grafieken kun je wel zien dat de olieprijzen de laatste 40 jaar gigantisch gestegen zijn. Zie vooral de grafiek bovenaan. In de jaren tachtig en negentig schommelden zij bij een steeds lager wordende rente in steeds liberaler wordende globale wereldmarkten rondom het niveau van $20 per vat.  In december 2001 begon de fundamentele opmars naar boven tot het niveau van maar liefst $ 139 in het tweede kwartaal van  2008, het dieptepunt van de financiële- en bankencrisis.

Het waren decennia van lage economische groei in de rijke landen waardoor er een overaanbod van olie was terwijl grote productielanden hun productie niet beperkten. De OPEC-landen kwamen er niet uit en bleven concurreren. Bovendien kwam er meer aanbod zoals uit de  Noordzee door steeds betere boortechnieken.

War on Terror

Eigenlijk maakte “9.11”, de geslaagde terreuraanslagen op de Twin Towers en het Pentagon in  New York een einde aan de lage olieprijzen. Er stortte daarbij ook nog een vliegtuig neer. Het was een schokkende dag met 3000 doden die ik beleefde vanuit een hotel in Parijs waar ik een grote ICT- conferentie bijwoonde Mensen waren geslagen en in wanhoop.

Het gevolg was enorme onrust in het Midden-Oosten. De prijsstijgingen sinds 2001 waren niet het directe gevolg van de aanslagen, maar van de maatregelen die een groep landen, waaronder Nederland, troffen. Het gevolg was de Irakoorlog, de War on Terror die de VS tegen Irak begon. Al die onrust leidde onder meer   tot de sterke stijging van de olieprijzen, maar ook omdat de economie in opkomende landen (BRIC) snel groeide. Tot de markt in 2008 opnieuw uiteenspatte door de financiële crises.

Een nieuw evenwicht

Sindsdien bleef de olieprijs sterk schommelen met een gemiddelde op ongeveer 80  dollar. Hogere rentetarieven maken lenen duurder en remmen de economie af en zij verminderen ook de vraag naar olie wat zou moeten leiden tot lagere energieprijzen. Het is mogelijk dat de prijs van ruwe olie de komende tijd blijft schommelen rond $80 per vat omdat de economische data nog zeer tegenstrijdig zijn. Het Centraal Plan Bureau verwacht voor de periode 2022-2030 een olieprijs van rond de $75 per vat. Andere analisten schatten de prijs wat hoger in. Niemand denkt dat die weer sterk zal gaan dalen. Dat betekent dat energie zeer duur blijft en de niveaus van eind vorige eeuw niet meer terugkeren.

Bezuinigingen in aantocht

En dat leidt er weer toe dat steeds meer mensen door de armoedegrens zakken, zodat het demissionaire kabinet dat vandaag weer begonnen is nu snel maatregelen moet nemen om de verdere armoedeval te blokkeren. Maar, ik vind dat zij er ten behoeve van de jongeren ook voor moeten zorgen dat de staatsschuld niet hoger wordt dan 60% van het BBP, ook niet op langere termijn. En dat het begrotingstekort niet hoger wordt dan 3% van het BBP. Dat zijn verstandige Europese normen waar we ons aan moeten houden. En dat betekent dat er bezuinigd moet worden. Het worden spannende maanden.

Reageren

Wilt u reageren? Log dan eerst in of maak een account aan.

Login vergeten? Reset wachtwoord.

Breekijzer voor een sociale wereld. Door Adriaan Meij.