We wandelden in het waterwingebied bij Darp. Ineens zwaaide zij haar armen in de lucht, alsof zij een gordijn opentrok. Er hingen tientallen rupsjes in de lucht. Zij zweefden.  Ik wilde uitzoeken hoe dat zat en gebruikte “ChatGPT” ervoor. Hier is het resultaat.

Er zijn rupsen die aan een draad uit de boom zweven. Hoe ontstaat die draad? De draden waar rupsen aan zweven worden vaak “rupsdraden” of “rupszijde” genoemd. Deze draden worden gemaakt door bepaalde soorten rupsen, voornamelijk van nachtvlinders, als onderdeel van hun natuurlijke gedrag.

Wanneer rupsen volgroeid zijn en klaar zijn om te verpoppen tot volwassen vlinders, verlaten ze meestal de plant waarop ze zich hebben gevoed. Terwijl ze migreren naar een geschikte locatie om zich te verpoppen, hebben sommige rupsen de neiging om een draad zijde te spinnen en deze achter zich te laten terwijl ze zich voortbewegen. Dit proces staat bekend als “ballonvaren”.

Om een draad zijde te maken, produceren rupsen een vloeibare substantie uit speciale klieren in hun lichaam, die vervolgens door de lucht wordt uitgerekt en verhardt bij blootstelling aan de omgeving. De zijdedraad fungeert als een soort ankerpunt en de luchtstromen zorgen ervoor dat de rups kan zweven en zich kan voortbewegen.

De exacte redenen waarom rupsen rupsdraden maken en zweven variëren, maar er zijn verschillende mogelijke verklaringen. Het kan dienen als een mechanisme om zich te verspreiden naar nieuwe gebieden, om predatoren te vermijden of om simpelweg afstand af te leggen tussen de voedselbron en de locatie om te verpoppen. Het is een fascinerend gedrag dat helpt bij de voortplanting en overleving van deze insecten.

Hangen nachtvlinder rupsen aan een zijde draad voor zij ontpoppen?

Ja, het klopt dat nachtvlinders (en veel andere soorten vlinders) vaak een zijden draad produceren voordat ze zich verpoppen. Deze draad wordt een “zijden cocon” genoemd en de rups spint deze cocon om zichzelf te beschermen tijdens de verpoppingsfase.

Bron: https://ijzerpaleislier.wordpress.com/zijdenrupsen/

Wanneer een nachtvlinder in zijn rupsfase groeit en zich klaarmaakt om te verpoppen, produceert hij een zijden draad vanuit klieren in zijn lichaam. De rups bevestigt deze draad aan een oppervlak, zoals een tak, blad of muur, en vormt zo een stevig ankerpunt. Vervolgens begint de rups een cocon om zichzelf heen te spinnen, waarin hij zich zal veranderen in een volwassen vlinder.

De zijden draad heeft verschillende functies. Allereerst dient het als een manier voor de rups om zichzelf op te hangen en te bevestigen tijdens het verpoppen. Het biedt stabiliteit en voorkomt dat de cocon per ongeluk op de grond valt of losraakt. Bovendien kan de zijden draad fungeren als bescherming tegen roofdieren, omdat het moeilijk kan zijn voor predatoren om de cocon te bereiken wanneer deze hoog boven de grond hangt.

Na verloop van tijd verandert de rups in een volwassen vlinder binnen de cocon, en wanneer de tijd rijp is, zal de vlinder uit de cocon kruipen en zijn vleugels laten drogen voordat hij zijn eerste vlucht maakt. Dus ja, nachtvlinders hangen aan een zijden draad voordat ze zich ontpoppen in hun cocon.

Er zijn verschillende soorten rupsen die rupsdraden maken. Twee bekende voorbeelden zijn de processierups (Thaumetopoea processionea) en de spinselmot (Yponomeuta spp.).

1. Processierups: De processierups is een rupsensoort die bekend staat om zijn lange, dichte en brandharen. Deze rupsen maken niet echt “rupsdraden” in de traditionele zin, maar ze vormen processies waarbij ze achter elkaar aan bewegen, vaak in een lijn. Tijdens hun migratie laten ze echter zijdeachtige draden achter, die soms worden waargenomen als een soort rupsdraad.
2. Spinselmot: De spinselmot is een kleine mot die behoort tot het geslacht Yponomeuta. De rupsen van deze mot spinnen dichte webben of spinsels, vandaar de naam “spinselmot”. Deze webben zijn gemaakt van zijde en worden gebruikt als bescherming tegen roofdieren en om voedselbronnen te delen. De spinsels kunnen hele takken, struiken of bomen bedekken en zorgen voor een opvallend gezicht in de natuur.

Het is echter belangrijk op te merken dat er verschillende soorten rupsen zijn die draden kunnen spinnen of webben kunnen maken. De bovengenoemde processierups en spinselmot zijn slechts enkele voorbeelden van rupsen die bekend staan om deze gedragingen.

Waar wordt echte zijde van gemaakt?

Echte zijde wordt gemaakt van de natuurlijke vezels die door zijderupsen worden geproduceerd. De zijderupsen, die behoren tot de soort Bombyx mori, spinnen cocons om zichzelf te beschermen tijdens het stadium van de verpopping. Deze cocons bestaan uit lange draden van zijde, die uit de speekselklieren van de rupsen komen.

Om zijde te verkrijgen, worden de cocons verzameld voordat de zijderupsen uitkomen. De cocons worden vervolgens ondergedompeld in kokend water om de zijdevezels los te maken. De vezels worden dan samengevoegd om zijdedraden te vormen, die vervolgens worden gewikkeld op spoelen.

Het proces van het verkrijgen van zijde is arbeidsintensief en vereist specifieke expertise. Het wordt vaak uitgevoerd in landen met een lange traditie van zijdeproductie, zoals China, India en enkele andere Aziatische landen.

Het is belangrijk op te merken dat er ook synthetische zijde bestaat, die wordt geproduceerd uit chemische stoffen zoals rayon of polyester. Deze synthetische varianten proberen de eigenschappen van echte zijde na te bootsen, maar ze zijn niet afkomstig van zijderupsen.

Ja, zijderupsen komen in Nederland voor. De zijderups, ook bekend als de zijdemot, is de larvale vorm van de zijdevlinder. Hoewel Nederland niet bekend staat om de grootschalige productie van zijde zoals sommige andere landen, kunnen zijderupsen hier wel worden aangetroffen.

Zijderupsen voeden zich voornamelijk met moerbeibladeren, die in Nederland ook groeien. In sommige delen van Nederland worden zijderupsen specifiek gekweekt voor educatieve doeleinden of voor hobbyisten die zijderupsen willen houden en observeren tijdens hun ontwikkelingscyclus.

Het is echter belangrijk op te merken dat zijderupsen niet in het wild voorkomen in grote aantallen in Nederland, zoals bijvoorbeeld vlindersoorten die inheems zijn. Ze worden meestal geïntroduceerd in gecontroleerde omgevingen, zoals vlinderboerderijen of bij mensen thuis als huisdieren.

Bron:chatGPT

Wilt u reageren? Log dan eerst in of maak een account aan.

Login vergeten? Reset wachtwoord.